එවකට ලංකාවේ තිබූ විශාලම ආයෝජනය මෙන්ම විශාලම රසායනික යන්ත්‍රාගාරයද මෙය බව සඳහන් වේ. එවකට මෙම කර්මාන්තය පිළිබඳ කීර්තිමත් ජාත්‍යන්තර ආයතනයක්වූ කෙලොග් ඕවසීස් කෝපරේෂන් නම් වූ සුදු ජාතික සමාගම, යන්ත්‍රාගාර ඉදිකිරීම් සිදුකර යූරියා නිෂ්පාදනය ආරම්භ කළ අතර, ඉන්දියාවේ මදුරාසි පොහොර සමාගම විසින් ඇසුරුම් හා මෙහෙයුම් කටයුතු සිදුකරන ලදී.

වස් කාලය එළඹී තිබේ. ඇසළ පොහො­යෙන් පසුදා වස් සමා­දන් වීමෙන් අන­තු­රුව හාර­ම­සක් ගෙවා වස් පවා­ර­ණය කෙරෙන්නේ වප් පොහෝදා ය. ඉන් පසු එළ­ඹෙන වප් ( ඔක්තො­ම්බර්) පොහොය දින සිට ඉල් ( නොවැ­ම්බර්) පොහොය දින දක්වා කාලය චීවර මාසය සේ සැලකේ. බුදු­ද­හමේ දැක්වෙන අට මහා පින්ක­ම්ව­ලින් එකක් වන කඨින චීවර පූජාව යෙදෙන්නේ චීවර මාසයේ ය. මේ වන­විට සැදැ­හැ­තියෝ කඨින පින්කම් සැල­සුම් කර­මින් සිටිති. මෙහි දැක්වෙන්නේ නූතන කඨීන පින්කම් සම්බන්ධ ව රත්ම­ලානේ ධර්ම පර්යේ­ෂ­ණා­ලයේ අධ්‍යක්ෂ හෑගොඩ විපස්සී හිමි­යන් සමග සිළු­මිණ කළ සංවා­ද­යකි.

1988 - 1989 යුගයේ මෙරට ඉස්මතු වූ සන්නද්ධ අරගලය, ඊට බලපෑ හේතු සහ සමාජ පසුබිම පිළිබඳ මූලික කරුණු මැදහත්ව විමසා බැලීම මේ ලිපි මාලාවේ අරමුණ වේ. එම අරගලය තුළ කෙබඳු ආකාරයේ වැරදි අඩුපාඩු සීමාකම් පැවතියද අප එය අවබෝධ කොට ගත යුත්තේ ලංකාව නමැති ජාතික රාජ්‍යයේ ස්වාධීන පැවැත්ම, රටේ ඒකීයභාවය වෙනුවෙන් බෙදුම්වාදී, ජාතිවාදී විදෙස් න්‍යාය පත්‍රයන්ට එරෙහිව දියත් වූ දේශප්‍රේමී ජාතිකවාදී අභිලාෂයන් සහිත සටනක් වශයෙනි. ඒ මූලික අවබෝධයට යටත්ව එදා පැවති සමාජ දේශපාලන පසුබිම ඔස්සේ එම අරගලය මැදහත්ව හා විචාරශීලීව අවබෝධ කරගැනීම රටේ වර්තමාන සමාජ දේශපාලන අභියෝගයන් ජයගැනීම සඳහාද වැදගත් ප්‍රවේශයක් බව අපි විශ්වාස කරමු.

ජවිපෙ සහ මාලිමාවේ නායක අනුර කුමාර දිසානායක මේ දවස්වල ඇමරිකාවේ සංචාරය නිරත වෙනවා.අනුර ජවිපෙ නායකයා විදිහට හදුන්වනවාට වඩා හොඳ මාලිමාවේ නායකයා විදිහට හදුන්වන එකයි.මොකද දැන් අනුර ජවිපෙට කරන්න ඕනි සියලු හතුරුකම් කරලා ඉවරයි.අනුර දැන් කරන්නේ ජවිපෙ පාවාදීමයි.ඒ වෙනුවෙන් ජවිපෙ ඉතිහාසය වළලා දැමීමයි.

භූ විද්‍යාව පිළිබඳ මෙරට රාජ්‍ය ආයතනයක් ආරම්භ වී ඇත්තේ 1903 වර්ෂයේදීය. එම ආයතනයේ ප්‍රධාන ඛනිජ විද්‍යාඥයා ලෙස කටයුතු කර ඇත්තේ මෙරට ශ්‍රේෂ්ඨ කතුවරයෙක් වූ ආනන්ද කුමාරස්වාමී මහතාය. ඔහුගේ උපදෙස් මත ඛනිජ සම්පත් ගවේෂණය කරගෙන ගිය ඉංග්‍රීසි ජාතික ඛනිජ ගවේෂකයන් විසින් මෙරට පොළොව තුළ නිධන්ව තිබෙන ඛනිජ බොහෝමයක් සොයාගෙන තිබේ. ඒ අතරින් ප්‍රධාන මිනිරන්ය.

(අනගාරික ධර්මපාලතුමා දියත් කළ ජාතික විමුක්ති ව්‍යාපාරයේ අධ්‍යාපන - ආර්ථික දර්ශනය, වර්තමානයේ අපේ රට මුහුණ දෙන අභියෝග සහ අප ගත යුතු මග පිළිබඳ රුහුණු විශ්වවිද්‍යාලයේ කරාපිටිය වෛද්‍ය පීඨයේ හිටපු පීඨාධිපති, මහාචාර්ය වසන්ත දේවසිරි මහතා සමග සිංහල බෞද්ධයා පුවත්පතේ පසුගිය කලාපය වෙනුවෙන් සිදුකළ සාකච්ඡාවකි.)

කලින් මඩකලපුව කියල පළාතක් තිබුණේ නෑ. මේක ඉතිහාසගත දිගාමඩුල්ලයි. සිංහල මිනිස්සු ලේ කඳුළු දහදියෙන් ගොඩ නගපු දිගාමඩුල්ලයි.ඒ ගැන අමුතුවෙන් ලියන්න දෙයක් නෑ.

1987 සිට අද දක්වා මා විසින් 13 වැනි සංශෝධනයට එරෙහිව විවිධ සංවාද මතු වූ අවස්ථාවල පුවත්පත් සහ සඟරා වලට සපයා ලිපි ප්‍රමාණය 20කට අධික වන අතර සකස් කරන ලද අත් පත්‍රිකා ප්‍රමාණය 10 ඉක්මවා යයි. එහෙත් මා මෙම ලිපිය ලියන්නේ නොලියාම බැරි නිසාය.

නව ව්‍යවස්ථාවක් හෝ නීතියක් හෝ පවතින රාමුවක සංශෝධනයක් අවශ්‍ය වන්නේ කුමන හෝ දේශපාලන අරමුණක් සඳහාය. ඒ අනුව අදාළ ප්‍රතිපාදන සලකා බැලිය යුත්තේ එම දේශපාලන අරමුණට සාපේක්ෂවය. ලෝකයේ මේ වන විට බටහිර අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ උපායමාර්ගික උවමනාවන් සඳහා රටවල් 26ක් බෙදා වෙන්කර ඇත. යටත් විජිත වලට නිදහස ලබාදීමේ දී මෙන්ම ඉන් පසුව දේශපාලන ගැටුම් ඇවිලවීම සහ යම් අවස්ථාවල කිසිදු ගැටුමකින් තොරව එම බෙදා වෙන් කිරීම් සිදු කර ඇත. උදාහරණයක් ලෙස පැපුවා නිව්ගිනියාවෙන් බටහිර පැපුවා රාජ්‍ය වෙන්කර එම කොටස ඉන්දුනීසියාවට ඈඳා ගැනීමට ඉඩ සලසන්නේ චීනයට එරෙහිව ඉන්දුනීසියාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහාය. එහිදී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය මැදිහත්ව බටහිර පැපුවා සහ පැපුවා නිව්ගිනියාව අතර දේශ සීමාව සලකුණු කරන්නේ සිතියම මත කෝදුවක් තබා ඉරක් ගැසීමෙනි. එම නිසා එම දේශසීමාවන් මගින් කඳු සහ ගංගා ආදී ස්වාභාවික මායිම්ද ජේදනය වේ.