සියනෑවෙන් බිහිවු ගත්කතුවරයෙකු, ශබ්ද කෝෂ සම්පාදකවරයෙකු, ගුරුවරයෙකු, නීතිඥයෙකු, සහ දේශපාලඥයෙකු  වන ආචාර්ය හරිශ්චන්ද්‍ර විජයතුංග මහතාගේ 92 වෙනි ජන්ම දිනය අදට යෙදී ඇත. 
**********************************************

එතුමන් මෙරට පාඨක ප්‍රජාවට දායාද කළ පොත් සම්භාරය අතරින් දැනට මගේ පොත් ගුලේ තිබෙන්නෙ මේ පොත් දෙක පමණයි.  අන්තර්ගතයෙන් මෙන්ම ප්‍රභවයෙන්ද හාත්පසින්ම වෙනස් පොත් යුගලයක්.                                      

පළමුවැන්න එතුමන් ලියූ සංචාරක සටහනක්.                    

දෙවැන්න විදෙස් කතුවරුන් දෙදෙනෙකු ලියූ ග්‍රන්ථයක එතුමන් කළ පරිවර්තනයක්. ඒ කෘති ගැන සටහන් කරන්නට පෙර එතුමන්ගෙ 92 වෙනි උපන් දිනය වෙනුවෙන්  සුබ පතමි.                                                                                        

ශ්‍රී ලාංකික ගත් කතුවරයකු, පරිවර්තකයකු , ශබ්ද කෝෂ සම්පාදකයකු, ගුරුවරයකු, නීතිඥයකු මෙන්ම දේශපාලනඥයකු ද වන ආචාර්ය හරිශ්චන්ද්‍ර විජයතුංග ශූරීන් ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ මිනුවන්ගොඩ , මැඩෑමුල්ලේදී, 1931 වසරෙ ඔක්තෝබර් මස 25 වෙනි දින උපත ලබනව.                         

දරුවන් අට දෙනෙකුගෙන් යුත් පවුලක සිව්වෙනි දරුවා ලෙස උපන් විජයතුංග මුදලිගේ හරිශ්චන්ද්‍ර විජයතුංගයන්ගේ පියාණන්  ඉඩම් හිමි වැවිලිකරුවෙකු මෙන්ම ආයුර්වේද අක්ෂි වෛද්‍යවරයකු ද වන විජයතුංග මුදලිගේ දොන් බස්තියන් විජයතුංග වන අතර මෑණියන් වන්නෙ , අමරාවතී ජයසිංහ මාතාවයි. ඔහු මුලින්ම මිනුවන්ගොඩ රජයේ ද්විභාෂා පාඨශාලාවේ ඉගෙනුම අරඹනව.                                                   

ඉන්පසු දෙවෙනි ලෝක සංග්‍රාමය හේතුවෙන් කොළඹින්  මිනුවන්ගොඩට ගෙනා නාලන්ද විද්‍යාලයට ඇතුල්වන හෙතෙම යුද්ධය හමාර වීමෙන් පසු විද්‍යාලයත් සමග කොළඹට යනව.                                  කීර්තිමත් මාධ්‍යවේදී කරුණාරත්න අබේසේකර, අක්ෂිදාන සංගමයේ නිර්මාතෘ දොස්තර හඩ්සන් සිල්වා, සිනමා නළු රවීන්ද්‍ර රූපසේන, ක්‍රිකට් ක්‍රීඩක ස්ටැන්ලි ජයසිංහ , මෙරට දේශපාලනයේ සිටි රූපා කරුණාතිලක හා දොස්තර ධර්මසේන ආටිගල ඔහු ගේ පන්ති සගයන් අතර කීප දෙනෙක් වෙනව.                     

කොළඹ නාලන්ද විද්‍යාලයේ විද්‍යා අංශයෙන් උසස් පෙළ විභාගය සමත්වන විජයතුංගයන් 1952 වසරේදී ලංකා විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුල්ව , 1955 වසරෙදි ඉන් විද්‍යා උපාධිය ලබනව.                                                                  

" මධ්‍යකාලීන සිංහලයේ නීතිමය ද‍ර්ශනය " මැයින් තම ආචාර්ය උපාධි නිබන්ධනය ඉදිරිපත් කරන ඔහු 1990 වසරෙදි කැළණිය සරසවියෙන් PhD උපාධිය ලබනව.                                                                                                                

තම විද්‍යා පූර්ව උපාධිය ලබා හරිශ්චන්ද්‍ර විජයතුංගයන් මහනුවර ධර්මරාජ විද්‍යාලයෙන් ගුරු වෘත්තියට පිවිසෙනව. ඒ සමග ඔහු මහනුවර මහාමායා බාලිකා විද්‍යාලයේ රසායන විද්‍යා ගුරුවරයකු ලෙසද සේවය කරනව.                                        

ඒ 1955 වසරේම ඔහු තම පළමුවන පොත ලෙස " මිරිදිය ජීවීහු " එළි දක්වනව.                                                                             

1956 වසරෙදි  ඔහු සිංහල විශ්ව කෝෂයේ විද්‍යා අංශයේ සංස්කාරකවරයකු ලෙස පේරාදෙණිය සරසවියට එකතු වෙනව. එම කාලය තුළ 1956 දී " ජ්‍යෙෂ්ඨ රසායන විද්‍යාව " හා  1959 දී " පොළොවේ කථාන්තරය " නම් කෘති පළ කරනව.  මගේ අධ්‍යාපනික ජීවිතයේ දී මම  මුලින්ම ඩයිනොසෝරයන් ගැන දැන ගත්තෙ ඔහුගෙ " පොළොවේ කථාන්තරය " කියවීමෙන්.                        

මා මෙහි එක් පින්තූරයක දක්වා ඇති " බ්‍රවුනිං සහ ජෝසප් ලියූ ප්‍රායෝගික රසායන විද්‍යාව " නම් පරිවර්තන කෘතිය උසස් පෙළ රසායන විද්‍යාව සිංහල මාධ්‍යයෙන් එකල හැදෑරූ  දරුවන් වෙනුවෙන් දායාද කරන්නෙත් මේ කාලයෙදි.                                                              

මම 70 දශකයේ මුල් අවදියෙම උසස් පෙළ රසායන විද්‍යාව ඉගෙනුම ලබන විට ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණ සඳහා අත්පොත ලෙස අප යොදා ගත්තෙ මේ පොත බව සඳහන් කරන්නෙ ඉමහත් ගෞරවයෙන්.                              

එයට අමතරව ඔහු 1963 වසරෙදි සිංහලට පරිවර්තනය කළ " කාබනික රසායනය " ද එකල අප කියවූ තවත් රසායන විද්‍යා පාඨ ග්‍රන්ථයක්.  එහි මුල් ඉංග්‍රීසී පොතේ කතුවරයා පී. ජේ. ඩරන්ට් බව  අදටත් මට මතකයි.                                                                  

විශ්ව කෝෂ සංස්කාරක පදවියෙන් පසු නැවත මහනුවර ධර්මරාජ විද්‍යාලයට ඔහු එක් වන්නෙ එහි උප විදුහල්පති තනතුර බාර ගනිමින්.                                  

 1965 වසරෙදි ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති කාර්යාංශයට එක් වන ඔහුගේ අධීක්ෂණය යටතේ  විදුලි ඉංජිනේරු, යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරු, සිවිල් ඉංජිනේරු, කෘෂිකර්ම හා රසායනික කමිටු වල කාර්යයන් සිදු කෙරෙන අතර ශ්‍රී ලංකාව එතෙක් භාවිතා වූ බ්‍රිතාන්‍ය මිනුම් ඒකක ක්‍රමයෙන් අත් මිදී මෙට්‍රික් ඒකක ක්‍රමයට මිනුම් කටයුතු පරිවර්තනය කිරීම සඳහාද දායක වෙනව.                                       

ශ්‍රී ලංකා නීති විද්‍යාලයට ඇතුල්ව නීතිය හදාරන ඔහු 1973 වසරෙදි නීතිවේදියකු ලෙස දිවුරුම් දෙනව.       

ඔහු පසුව 1971 කැරැල්ලේ චූදිතයන් වෙනුවෙන් අපරාධ යුක්ති විනිශ්චය කොමිෂන් සභාව ඉදිරියේ පෙනී සිටිනව.                                                                                    

80 දශකයේදී  " සිංහල බෞද්ධයා " නම් ටැබ්ලොයිඩ් පුවත්පතේ ප්‍රධාන සංස්කාරක ලෙස කටයුතු කරන ඔහු  ශ්‍රී ලංකා ආයුර්වේද ඖෂධ සංස්ථාවේ අධ්‍යක්ෂ වරයකු ලෙසද, ගම්පහ සිද්ධායුර්වේද විද්‍යාලයේ අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල සාමාජිකයකු ලෙසද කටයුතු කරනව.                                                                             

1984 සිට 1990 දක්වා ඔහු සිංහල විශ්ව කෝෂයේ  ප්‍රධාන සංස්කාරක පදවිය උසුලනව.                                     

ආචාර්ය විජයතුංගයන්ගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වය සරසවි සිසු අවදිය දක්වා අතීතයට දිව යන්නක්. ඔහු මුලදී ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ කටයුතු කරනව. ප්‍රධාන දේශපාලන ප්‍රවාහයන් ද්විත්වයම සිංහල බෞද්ධයන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සහාය නොදෙන බව හඳුනාගන්නා ඔහු , 1990 වසරෙදි තවත් විද්වතුන් කණ්ඩායමක් ද හවුල් කරගෙන " සිංහලයේ මහාසම්මත භූමිපුත්‍ර පක්ෂය " නමින් නව දේශපාලන පක්ෂයක් නිර්මාණය කරනව.  

අදටත් එම පක්ෂයේ නායකයා වන්නෙ ඔහුයි.             

1994 සහ 1999 වසර වල මෙරට පැවති ජනාධිපතිවරණ දෙකේදිම  ජනාධිපති අපේක්ෂකයකු ලෙස තම පක්ෂයෙන් තරඟ වදින ඔහු 2000, 2001, හා 2004 වසර වල පැවති  පාර්ලිමේන්තු මහ මැතිවරණ වෙනුවෙන්ද තරඟ කරනව.                                     

විවිධ විෂය තේමා කර ගනිමින් ඔහු දායාද කළ  පොත් අතර ශබ්ද කෝෂ කිහිපයක්ම වෙනව.                    

මෙහි පළමුවෙන් දැක්වෙන " සුන්දර කෙන්යාව හෙවත් මාසෛයන් ගෙ රට " නම් කෘතිය හරිම ආශ්වාදජනක සංචාරක අත්දැකීම් එකතුවක්. මහාද්වීප කීපයකම සංචාරය කර ඇති ඔහු කෙන්යාවේ මසායි මාරා, නකුරු, නෛවාෂා, සහ අම්බොසෙලි යන ලෝක ප්‍රකට ජාතික වනෝද්‍යාන කීපයක සිදුකළ පවුලේ චාරිකාවක් එහි විස්තර කෙරෙනව.                                                                                   

ශාස්ත්‍රවේදී උපාධිය හා අධ්‍යාපන ඩිප්ලෝමා ලාභිනියක මෙන්ම නීතිවේදිනියකද වන කළු කපුගේ කරුණා පෙරේරා සමග විවාහ වන ඔහු , විද්‍යාසාගර,   චක්‍රපාණි හා චන්ද්‍රකීර්ති යන පුතුන් හා ශ්‍යාමා කුමාරි යන දියණියගේත් ආදරණීය පියාණන්.                                                                                         

මෙහි කලින් සඳහන් කළ කෘතියේ කෙන්යා සංචාරය ට ඔහුත් බිරිඳත් සමග පාණී සහ කීර්ති පුතුන් හා පියසේන නම් හිතවතෙක් එක් වෙනව. එහෙත්  තම ස්වාමි පුත්‍රයාණන් සමග අඳුරු මහාද්වීපයේ වන උයන් වල සිදු කළ වන සැරිය ගැන ඔහු 2002 වසරෙදි එළි දැක්වූ  මෙම කෘතිය දකින්නට ඇයට වාසනාව අහිමි වන්නෙ, ඊට පෙර 2000 වසරෙදි සිදුවන ඇගේ වියොව නිසයි. ආචාර්ය විජයතුංගයන් එම කෘතිය පිළිගන්වන්නෙ ඇගේ කරුණා නාමයටයි.                                                       

වියපත් වුවද ශාස්ත්‍රීය කටයුතු වලින් නොතොර සක්‍රිය දිවියක් ගෙවන අධිනීතිඥ, ආචාර්ය හරිශ්චන්ද්‍ර විජයතුංග ශූරීන්  අදින් වසර හතකට පෙර 2016 වසරෙ සැප්තැම්බර් මස 13 වෙනි දින මම දකින්නෙ අගනුවර සම්බුද්ධ ජයන්ති මන්දිර ශ්‍රවණාගාරයේ පැවති ගුණදාස අමරසේකරයන්ගෙ " සභ්‍යත්ව රාජ්‍යය කරා" නම් කෘතියේ දොරට වැඩුමෙදි. එම උත්සවයේ කතිකාවත ඇරඹුමට පෙර මට පිටුපස අසුනක හිඳ සිටි එතුමන් මොරටුව සරසවියේ ඉංජිනේරු පීඨයේ අවසන් වසරේ එවකට ඉගෙනුම ලබමින් සිටි Thamalu Maliththa Piyadigama  සමග එවේලේත් කතා කරමින් සිටියේ භාෂාවේ ව්‍යවහාරික වචන වල සම්භවය පිළිබඳවයි.    

(ප්‍රේමශාන්ත කුමාරසිරි මහතාගේ වෝලයෙන් උපුටා ගන්නා ලදි.)