මාලදිවයින් රාජ්‍යය ඉදිරි දිනවලදී චීන පර්යේෂණ යාත්‍රාවකට සත්කාරකත්වය සැපයීමට සූදානමින් සිටින බව පසුගියදා මාධ්‍ය වාර්තා කර සිටියේය. 

ඒ අතර , ඉන්දීය නාවික හමුදාව එම යාත්‍රාව සමීපව නිරීක්ෂණය කරමින් සිටින බවද එම මාධ්‍ය වාර්තා පෙන්වා දුන්නේය. 

ඒ අනුව නවදිල්ලියේ එම හැසිරීම චීනය සම්බන්ධයෙන් නව  මානයක් මතු කරන බව දේශපාලන විශ්ලේෂකයෝ පෙන්වා දෙති. මෙම තත්වය සම්බන්ධයෙන් අදහස් දක්වන සමහර චීන විශේෂඥයින් පවසන්නේ ඉන්දියාවේ  "මිලිටරි අරමුණු" සඳහා චීන පර්යේෂණ යාත්‍රාව සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාව දක්වන කනස්සල්ල සහ කළබලය දකුණු ආසියාව සහ ඉන්දියන් සාගරය ඉන්දියාවේ බලපෑම් ක්ෂේත්‍රය ලෙස සලකන බැවින් ඉන්දියාවේ අධිපති මානසිකත්වය මෙම හැසිරීම මගින් පිළිබිඹු කරන බවයි.

චීන පර්යේෂණ නෞකාවක් වන Xiang Yang Hong 03 නෞකාව මාලදිවයිනේ අගනුවර වන මාලේ වෙත ගමන් කරන බව රොයිටර් පුවත් සේවය පසුගිය 22 වන සඳුදා වාර්තා කළේ ඩේමියන් සයිමන් නම්   විවෘත මූලාශ්‍ර බුද්ධි පර්යේෂකයාගේ සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවේ පළ කර තිබූ තොරතුරු උපුටා දක්වමිනි. මෙවැනි ආකාරයේ ගැටළු සහගත හැසිරීමක් 2022 දී ශ්‍රී ලංකාවට ඇතුළු වූ චීන නෞකාව සම්බන්ධයෙන්ද ඉන්දියාව පෙන්නුම් කළේය.

22 දා උදෑසන ඉන්දුනීසියාවේ සුන්දා සමුද්‍ර සන්ධිය හරහා ඉන්දියන් සාගරයට ඇතුළු වූ යාත්‍රාව පිළිබඳව ඉන්දියාව මේ වන විට සමීපව නිරීක්ෂණය කරමින් සිටී. එය පෙබරවාරි මුල් සතිය වන විට මාලදිවයිනට පැමිණීමට අපේක්ෂා කරන බව ටයිම්ස් ඔෆ් ඉන්දියා ඊයේ (23) වාර්තා කළේය.

ඉන්දියානු මාධ්‍ය මෙම යාත්‍රාව සම්බන්ධයෙන් වාර්තා කරනු ලැබූවේ නාවික සහ සබ්මැරීන් මෙහෙයුම් සඳහා ප්‍රයෝජනවත් වන සාගර විද්‍යාත්මක සහ අනෙකුත් දත්ත සිතියම් ගත කළ හැකි "ද්විත්ව භාවිත" නෞකාවක් ලෙසයි.

චීන-මාලදිවයින ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා පුළුල් උපායමාර්ගික සහයෝගීතා හවුල්කාරිත්වයක් දක්වා වැඩිදියුණු කරන ලද මෙම මස මුලදී මාල දිවයින් ජනාධිපති මොහොමඩ් මුයිසු චීනයේ සංචාරය කිරීමෙන් පසු පර්යේෂණ නෞකාව මාලදිවයිනට පැමිණීමට අපේක්ෂා කර තිබුණි. ඒකාබද්ධ තීරයක් සහ මාර්ග සහයෝගීතාව, ආර්ථික හා තාක්‍ෂණික සංවර්ධනය, නිල් ආර්ථිකය, ඩිජිටල් ආර්ථිකය, හරිත සංවර්ධනය, යටිතල පහසුකම් සහ ජීවනෝපා ආධාර වැනි ක්ෂේත්‍ර ආවරණය වන පරිදි සහයෝගීතා ලේඛන රැසකට මුයිසුගේ සංචාරයේදී අත්සන් කරන ලදී.

වසර ගණනාවක් පුරා ආරක්‍ෂාව සහ දේශපාලනය සම්බන්ධයෙන් මාලදිවයිනේ අභ්‍යන්තර කටයුතුවලට ඉන්දියාව මැදිහත් වීම සම්බන්ධයෙන් මාලදිවයිනේ වත්මන් ජනාධිපති මුයිසුගේ පරිපාලනය සෑහීමකට පත් නොවේ. මෙම නව ප්‍රවනතාවය මාලදිවයින චීනය දෙසට නැඹුරු වී ඉන්දියාවෙන් ඈත් වී සිටින බව ඉන්දියාවේ ඇතැමුන් විසින් වටහාගෙන ඇති බව සිංහුවා විශ්වවිද්‍යාලයේ ජාතික උපාය මාර්ග ආයතනයේ පර්යේෂණ අංශයේ අධ්‍යක්ෂ Qian Feng 23 වනදා  මාධ්‍ය වෙත ප්‍රකාශයක් කරමින් පැවසීය.

"මෙම තත්වය නොසලකා, චීන පර්යේෂණ යාත්‍රාවේ කටයුතු සිදුවීම චීන-මාලදිවයින් සබඳතාවල  වර්ධනීය තත්වයක් ඇතිවීම හේතුවෙන් ඉන්දීය නිලධාරීන්ගේ සැකය තවත් තීව්‍ර වී තිබෙනවා." ඔහු පැවසීය.

චීනයේ මෙවැනි යාත්‍රා මුහුදු තීරයට ඇතුල්වීම සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාව මීට පෙර ශ්‍රී ලංකාවට දැඩි විරෝධය පළ කර ඇත. ශ්‍රී ලංකාව කිසිදු චීන පර්යේෂණ නෞකාවකට වසරක කාලයක් එහි වරායේ නැව්ගත කිරීමට හෝ එහි සුවිශේෂී ආර්ථික කලාපය (EEZ) තුළ ක්‍රියාත්මක වීමට ඉඩ නොදෙන බව ඉන්දියාවට දන්වා ඇති බව හින්දුස්ථාන් ටයිම්ස් 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී වාර්තා කළේය. සමහර ඉන්දීය මාධ්‍ය එය “ඉන්දියාවට ලැබුනු විශාල ජයක්” ලෙස විදහා දැක්වීය.

"කෙසේ වුවද චීන පර්යේෂණ යාත්‍රාවට එරෙහිව ශ්‍රී ලංකාවට බලපෑම් කිරීමට ඉන්දියාව මීට පෙර ගත් රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ක්‍රියාමාර්ග මාලදිවයින් ජනාධිපති මුයිසු රජය සම්බන්ධයෙන් භාවිත කිරීම අපහසු බව පෙනේ." ඉන්දියා-මාලදිවයින් සබඳතා සියුම් සන්ධිස්ථානයක පවතින බව සඳහන් කරමින් Qian පැවසීය.

කෙසේ වුවද මේ කාරණයේදී මාලදිවයින පක්ෂග්‍රාහී නොවන බවත් ජාත්‍යන්තර සබඳතාවලදී අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය අවශ්‍ය බවත් මුයිසු පැහැදිලිවම ප්‍රකාශ කළේය. එබැවින් මාලදිවයින් රජයට අනවශ්‍ය බලපෑම් නොකිරීමට ඉන්දියාව ප්‍රවේශම් වන බව විශේෂඥයා සඳහන් කළේය.

චීන පර්යේෂණ යාත්‍රාවක් මාලදිවයිනේ නැව්ගත කළ පළමු අවස්ථාව මෙය නොවේ.  Xiang Yang Hong 01 පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2016 වසරේ නොවැම්බර් මාසයේදී මාලේ න්ජුවරදී මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලද්දේය. එය භෞතික සාගර විද්‍යාව සහ සමුද්‍ර කාල කාලගුණ විද්‍යාව, සමුද්‍ර රසායන විද්‍යාව සහ ජල ආශ්‍රිත ජෛව විද්‍යාව ආවරණය කරමින් නැගෙනහිර ඉන්දියන් සාගරයේ දකුණු ප්‍රදේශයේ සමීක්ෂණ පැවැත්වීමට සූදානම් විය.

 2017 පෙබරවාරි මාසයේදී මාලදිවයිනේ චීන තානාපතිවරයා දෙරට අතර සමුද්‍ර සහයෝගීතාවයට මග පාදමින් ප්‍රථම වරට මාලේ නැංගුරම් ලා ඇති Xiang Yang Hong 09 පර්යේෂණ නෞකාවේ නියෝජිත පිරිසක් හමුවිය.

ඉන්දියාව දකුණු ආසියාව සහ ඉන්දියන් සාගරය තම බලපෑම් කලාපය ලෙස සලකන අතර ඉන්දියන් සාගරයේ චීනය සිටීම ගැන සංවේදී වේ. එය ඉන්දියානු සාගර කළාපය කෙරෙහි  සංවේදී  මෙන්ම අධිපති මානසිකත්වයක මිශ්‍රණයක් බව චීන සමාජ විද්‍යා ඇකඩමියේ ජාත්‍යන්තර උපාය මාර්ග පිළිබඳ ජාතික ආයතනයේ සහකාර පර්යේෂකයෙකු වන ටියැන් ගුවැංකියැං 23 වනදා  මාධ්‍ය  වෙත පැවසීය.

ඉන්දියාව මාලදිවයිනට සිය බරපතල කනස්සල්ල හෝ විරෝධතා රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික මාර්ග හරහා ප්‍රකාශ කළ හැකිවාක් මෙන්ම ඉන්දියාවේ අප්‍රසාදය පෙන්විය හැකිය.එලෙසම  මාලදිවයිනට පැමිණෙන ඉන්දීය නාවික නැව් හෝ වෙනත් යාත්‍රා සඳහා අන්‍යෝන්‍ය ප්‍රතිකාර ඉල්ලා සිටිය හැකි බවද ටියැන් පැවසීය. "මාලදිවයින් රජයට පීඩනය යෙදීම සඳහා මාලදිවයිනේ ඉන්දියානු ගැති දේශපාලන පක්ෂ හෝ බලවේග භාවිතා කළ හැකි අතර, ඊනියා 'චීන තර්ජනය' ප්‍රචාරණය කිරීමට සමාජ මාධ්‍ය වුවද භාවිතා කළ හැකිය."

කෙසේ වෙතත්,  එවැනි කාරණා මාලදිවයින තම ස්වෛරී අයිතීන් යටතට වැටෙන බව සැලකීමට ඉඩ ඇති බවත්, මාලදිවයින වඩාත් සමබර ප්‍රවේශයක් අනුගමනය කළ හැකි වුවද ඉන්දීය මැදිහත්වීම් සඳහා විවෘත නොවනු ඇති බවත් විශ්වාස කළ හැකි බව ඔහු පැවසීය.

- ජීවන්ත ජයතිස්ස -