ඇඩම් ස්මිත්ගේ සදිසි හස්තය
පරිභෝජනවාදයට මිනිස්සු ගොදුරු කරගන්න තියරි ගොතපු සහ ගොතන චිකාගෝ කල්ලිය (Chicago school of economics) ඒ වෙනුවෙන් නිතර ම අල්ලගන්න කෙනෙක් තමයි ඇඩම් ස්මිත්. තමන්ගේ අරමුණු වෙනුවෙන් ඒ අය යොදාගන්නේ 1776 දී ඇඩම් ස්මිත් විසින් පළ කරපු “ජාතීන්ගේ ධනය” පොතේ තියෙන “අදිසි හස්තය” (invisible hand) කියන අදහස. ඇත්තෙන්ම, චිකාගෝ කල්ලිය විසින් උඩදාන්නේ ඇඩම් ස්මිත්ගේ අදහස ම නෙවෙයි. ඒ අය තමන්ට ගැලැපෙන ස්මිත් කෙනෙක් හදාගෙන තමයි මේ වැඩේ කරන්නේ. මේ අලුත් පුද්ගලයාව නම් කරලා තියෙන්නේ “චිකාගෝ ස්මිත්” (Chicago Smith) කියලා.
“චිකාගෝ ස්මිත්” කියන විදිහට මිනිසුන්ගේ හැසිරීම විශ්ලේෂණය සඳහා යොදාගන්න පුළුවන් එක ම වලංගු පදනම තමයි එක එකා තුළ තියෙන ආත්මාර්ථකාමීත්වය. මිනිස්සුන්ගේ පුද්ගලික සහ දේශපාලන නිදහස සහතික කරන්න පුළුවන් වෙළෙඳපොළේ අදෘශ්‍යමාන හස්තයට මිසක් ආණ්ඩුවේ බර, දෘශ්‍යමාන හස්තයට නෙවෙයි.
මේ “චිකාගෝ ස්මිත්” හදලා ඉස්සරහට දාපු විදිහ ගැන පස්සේ කියන්නම්. මේ ලිපියෙන් කියන්නේ ඇඩම් ස්මිත්ගේ දෘශ්‍යමාන හස්තය වෙළෙඳාමට සම්බන්ධ වෙච්ච විදිහක් ගැනයි.
උඩිනුත් කියපු විදිහට, ඇඩම් ස්මිත් “ජාතීන්ගේ ධනය” පොත ප්‍රකාශයට පත් කළේ 1776 අවුරුද්දේ. ඊට පස්සේ අවුරුද්දේ (ඒ කියන්නේ, 1777 දී) ඔහු අලුත් රස්සාවක් භාරගත්තා. ඒක එඩින්බරෝ රේගුවේ ඉහළ තනතුරක්. රේගුව කියන්නේ නිදහස් වෙළෙඳාමට හිතු හිතු විදිහට හැසිරෙන්න ඉඩදෙන ආයතනයක් නෙවෙයි. ඒක ආණ්ඩුව විසින් වෙළෙඳාම හීලෑ කරන්න යොදාගන්න බොහොම බලගතු දෘශ්‍යමාන හස්තයක්.
ඉතින් මේ නිදහස් වෙළෙඳාමේ මහා මුනිවරයා විදිහට හඳුන්වන ඇඩම් ස්මිත් රේගුවට වෙලා නිදහස් වෙළෙඳාම මේච්චල් කරන්න මැදිහත් වුණා. ආනයනය කරන භාණ්ඩවලින් තීරුබදු එකතුකිරීම, නීති නොතකා වෙළෙඳාම් කරන්නන්ට දඩ ගැසීම වගේ වැඩ ගොඩක් ඇඩම් ස්මිත්ගේ රාජකාරිවලට ඇතුළත් වෙලා තිබුණා.
ඇඩම් ස්මිත් කියන්නේ බොරුකාරයෙක් කියලා කියන්න බෑ. ඔහු සදාචාරය බොහොම ඉහළින් උස්සලා තියපු කෙනෙක්. ඔහුගේ ජීවිතයත් මහ අමුතු එකක්. ඔහු කවදාවත් විවාහ වුණේ නෑ. ඔහුට කිසිම ප්‍රේම සම්බන්ධයක් තිබුණු බවට වාර්තාවකුත් නෑ. රාජකාරිවලට ගෙදරින් පිටවෙලා හිටිය අවස්ථාවල දී හැරෙන්න ඔහු දිගට ම ජීවත්වුණේ තමන්ගේ අම්මා එක්ක. අවුරුදු 90 ක් ජීවත්වෙච්ච ඒ අම්මා මියගියේ 1784 දී. ඊට පස්සේ ඇඩම් ස්මිත් ජීවත්වුණේ තව අවුරුදු 6 ක් විතරයි.
1790 ජුලි 17 වැනි දා ඇඩම් ස්මිත් මියගියා. ඒ වෙද්දි ඔහුගේ වයස අවුරුදු 67 ක්. මියයන්න දවස් කීපයකට කලින් ඔහු ලොකු හපන්කමක් කළා. ඒ තමයි, 1777 – 1790 කාලය තුළ ලිව්වත් පළ නො කරපු පොත් සහ ලේඛන එකතු කරලා ගිනි තියන එක. ඉතින් ඔහු මේ ලෝකයට දායාද කරන්න උත්සාහ කරපු දැනුමෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් පිච්චිලා අළු බවට පත්වුණා.
ඇඩම් ස්මිත්ගේ සදිසි හස්තය එහෙම එකක්.
- ආචාර්ය වරුණ චන්ද්‍රකීර්ති -
සම්බන්ධිත පුවත් | Related News
ප්‍රධාන පුවත්
උතුර සහ නැගෙනහිර වෙනම රටක්... මම සහාය දෙන්නේ අනුරට - අර්චුනා රාමනාදන් කියයි (වීඩියෝ)
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී අර්චුනා රාමනාදන්ට එරෙහිව පැමිණිල්ලක්... හඬපටයකුත් ලීක් වෙයි
ජාතිවාදයන්ගේත් - ආගමික අන්තවාදයන්ගේත් 'විසකුරු ප්‍රකාශනයක්' වන 'බෙදුම්වාදයට' ද කිසිදු ඉඩකඩක් නොතබන ලෙස ජනපතිගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා! - ජානිපෙ ජාතික සංවිධායක ජයන්ත සමරවීර
IMF එකෙන් අහලම විදුලි බිල සංශෝධනය කරන යෝජනාව හදනවලු
යුක්රේනයේ යුද උන්මාදයට එරෙහි මොස්කව් ප්‍රතිචාරය පුටින් ගෙනහැර දක්වයි (සම්පූර්ණ කථාව).
නියෝජ්‍ය ඇමැතිවරු 29ක් දිවුරුම් දෙති
අපි සම්ප්‍රදාය වෙනස් කළා යැයි කියමින් යාපනෙන් ආපු අලුත් මන්ත්‍රී විපක්ෂ නායක පුටුවේ වාඩිවෙලා... අයින් වෙන්න බෑ කියයි (වීඩියෝ)
නාඩු මෙට්‍රික් ටොන් ලක්ෂ 22ක් මෝල්හිමියෝ හංගලා... මෝල්හිමියන්ගේ කූඨ උපායට නව රජයත් හසුවෙලා - ජාතික ගොවිජන එකමුතුවේ සභපාති අනුරාධ තෙන්නකෝන්
රටට එරෙහි බලවේගවල කුමන්ත්‍රණ පිළිබඳ නිරන්තරයෙන් අවධානය යොමුකළ යුතුයි... සතුරාගේ ඉලක්කය තවමත් එලෙසින්ම ක්‍රියාත්මකයි - මහාචාර්ය පූජ්‍ය මැදගොඩ අභයතිස්ස හිමි
මහාචාර්ය හිනිදුම සුනිල් සෙනෙවි නිර්මාණ කොල්ලකරුවන්ගේ ලැයිස්තුවේ?
රුසියාවේ නව න්‍යෂ්ටික මූලධර්මයෙහි වන ප්‍රධාන කරුණු
ආණ්ඩුවට ලැබුණු ජනවරමට එරෙහිව ක්‍රියා කරන්නේ නෑ... ජනවරම ආරක්ෂා කරමින් ජනතාවගේ අපේක්ෂා වෙනුවෙන් පෙනීසිටිනවා - ජාතික නිදහස් පෙරමුණෙන් නිවේදයක්
රටට එරෙහි බලවේගවල කුමන්ත්‍රණ පිළිබඳ නිරන්තරයෙන් අවධානය යොමුකළ යුතුයි... සතුරාගේ ඉලක්කය තවමත් එලෙසින්ම ක්‍රියාත්මකයි - මහාචාර්ය පූජ්‍ය මැදගොඩ අභයතිස්ස හිමි
බෙදුම්වාදීන් විසින් මිලට ගත් හිමාලයා භික්ෂූන් ජනපති අනුරට උගුල අටවයි
නාඩු සහල් මෙට්‍රික් ටොන් 65,000ක් ඉන්දියාවෙන් ගෙන්වයි
ජර්මනියෙන් චීනයට තර්ජන