( මෙම ලිපිය බුද්ධිමතුන්ට හා කෘතගුණ දන්නා අයට මෙන්ම දන ගැනීමට කැමති අයට පමණි.) 

1956 මහ මැතිවරණයේදී හොරොව්පතාන ජන්ද කොට්ඨාසයේ මහජන රැස්වීමක් ඇමතු එවකට සිටි විපක්ෂ නායක එස්.ඩබ්ලිව් .ආර්.ඩී.බණ්ඩාරනායක මහතා මෙසේ පැවසුහ."තමුන්නාන්සේලාගේ හුරුල්ලේ මැතිතුමා හොද මහත්තයෙකු බව මම පිලිගන්නවා . මම එතුමාට අපේ පැත්තට එන්න යෝජනා කළා .ආවොත් ඇමති කමක් දෙන බවත් කිව්වා.එත් මේ මනුස්සයා කබල් යු.ඇන්.පිය අත ඇරලා අපේ පැත්තට ආවේ නැහැ." එවිට ජනතාව ප්‍රතිචාර දැක්වුයේ අත්පොලසන්දිමෙනි. මෙම 56 මහ මැතිවරණයේදී යු . එන්. පිය ට දිනාගත හැකි වුයේ මන්ත්‍රී ආසන 8 ක් පමණි.එයින් එක අයෙක් වුයේ ඊ.එල්.බී.හුරුල්ලේ  මහතා දිනු හොරොව්පතානය.හුරුල්ලේ මහතා උපත ලද්දේ මිට වසර 105 කට පෙර අද වැනි දිනකය.එනම් 1919 ජනවාරී 19 දාය.ඔහු උපත ලද නිවස හැදින්වුයේ " මොරකැ වලව්ව " ලෙසය.

මහනුවර ත්‍රිත්ව විද්‍යාලයෙන් උගෙන ගෙන ලන්ඩන් මැට්‍රකිසුලේෂන් විභාගයෙන් සමත් වී වයස අවුරුදු 24 දී රජය සේවයට එක වුයේ 1943 වසරේදී ආදායම් පාලක නිලදරියෙකු ලෙසිනි. ( වර්තමානයේ ප්‍රදේශීය ලේකම් ) වසර 13 ක් රාජ්‍ය සේවයේ යෙදුන හුරුල්ල මහතා පසුව දේශපාලනයට එක්විය. වසර 33 ක් දේශපාලනයේ යෙදුන මෙතුමා වයස අවුරුදු 70 දී දේශපාලනයෙන් සමුගෙන විශ්‍රාම ජිවිතයට හුරු විය.

මෙතුමාගේ සම්පුර්ණ නම වුයේ ඉලංගසිංහ කළුකුමාර රාජකරුණා එඩ්වින් ලොකු බණ්ඩාර හුරුල්ලය.ඔහු විවාහ වුයේ මහනුවර මැදදුම්බර උඩිස්පත්තුවේ ගලගොඩ වලව්වේ මාලනී ගලගොඩ කුමාරිහාමි මෙනවිය සමගය.මෙම විවාහයෙන් දරුවන් පස් දෙනෙක් ලැබුණි.දෙදෙනෙක් දියණියන් වූ අතර තිදෙනෙක් පුතණුවෝ විය.මෙම පුතුන් තිදෙනාගෙන් පළමුවැන්නා වූ තේමිය හුරුල්ලේ මහතා කාලයක් මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස මැති සබය නියෝජනය කළහ.

මෙතුමා ජිවත් වූ  මොරකැව වලව්ව වසර 300ක් පමණ පැරණි නිවසකි.මෙම නිවාස 1988 - 89 භීෂණ යුගයේදී ජ.වී.පෙ මිනීමරු ත්‍රස්තවාදීන් විසින් ගිනිතබා විනාශ කරන ලදී.1971 වසරේදී ජේ.වී.පෙ. ත්‍රස්තයන් මෙම වලව්ව බිද වලව්වේ තිබුණු වී හා සහල්ද වෙනත් වටිනා දේවල්ද පැහැර ගෙන ගියේ ට්‍රැක්ටර් සහ ලොරිවල පටවගෙනය.

මෙතුමා 1965  70 ඩඩ්ලි දෙනනයක රජයේ ප්‍රවාහන අමාත්‍ය වරයාවිය.ඒ තුලින් එතුමා රටට විශාල සේවයක් සිදු කළහ.එම සේවාවන් කුමක්  දැයි වර්තමානයේ ජිවත් වෙන බොහෝ දෙනා නොදනී.එයින් කිහිපයක් මෙහි සදහන් කිරීම වැදගත් යැයි මා සිතමි.ඔහු ලංකාවට දුම්රිය බලවේග කට්ටල් හදුන්වා දුන්නේය.ගාලු , මාතර  දුම්රිඅ මාර්ගයට රුහුණු කුමාරි, සමුද්‍රදේවි දුම්රිය සේවාව ආරම්භ කළහ. 

උතුරට යාල්දේවි සහ උත්තර දෙවි හදුන්වාදුන්හ.ජෙට් ගුවන් යානාද ඔහු ලංකාවට ගෙන ආවේය.ලංකාවේ ගම්බද ප්‍රදේශවල අතුරු මාර්ගවලට ලංගම බස් රථ හදුන්වාදී ගමනා ගමනය පහසු කළහ.මෙලෙස සුවිශේෂී සේවාවන් සිදු කළ මෙතුමා 1970 මහා මැතිවරණයේදී හොරොව්පතාන ආසනයෙන් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ අපේක්ෂකයාට පැරදුනේ වැඩි ජන්ද 2572 කින් 1977 දී යලිත් හොරොව්පතාන මන්ත්‍රීවරයා ලෙස තේරී පත් වුයේ ජන්ද 13982 ක ලබා වැඩි ජන්ද 4182 කිනි.

එසේ ජයගෙන මැතිසබයට පිවිසි හුරුල්ලේ මහතාට ජේ.ආර්. ජයවර්ධන රජයේ සංස්කෘතික ඇමති පදවිය යටතේ එතුමා සිදු කල මෙහෙවරද බොහෝ අයට අමතක වී ඇත. යලි මතකයට මෙසේ නංවමි.

01.දහම්පාසල් ළමුන්ට එතෙක් මුදලට ලබා දුන් සියලුම දහම් පාසල් පොත් නොමිලේ බෙදා දීම.

02.දහම් පාසල් විභාග දෙපාර්තුමේන්තුව සහ බෞද්ධ කටයුතු දෙපාර්තුමේන්තුව යටතේ පැවැත්වීම.

03.බෞද්ධ කටයුතු දෙපාර්තුමේන්තුව ඇරබීම.

04.සංස්කෘතික ත්‍රිකෝණය ආරම්භ කිරීම.

05.ත්‍රිපිටකය සිංහල බසට නගා අවසන් කිරීම.

06.සිංහල ශබ්ධ කෝෂය ලියා අවසන් කිරීම.

07.කපිලවස්තු ශ්‍රී සර්වඥ  ධාතුන් වහන්සේලා ලංකාවට වැඩමවා රට පුරා ප්‍රදර්ශනය කොට ජනතාවගේ වන්දනාවට ලක් කිරීම.

08.බෝවතැන්න මහවැලි ජලාශය ඉදි කිරීම සදහා  කෑලිවලට ගලවා ඉවත දමා තිබු නාලන්දා ගෙඩිගේ වර්තමානයේ තිබෙන ස්ථානයේ යලි ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීම.

මේ සියල්ල යලිගොඩ නැගුවද ජේ.වී.පෙ. ත්‍රසතවාදීන් ගිනිතබා විනාශ කල වසර 300ක් පමණ පැරණි  මොරකැ වලව්ව වන තම නිවහන යලි පිලිසකර කර ගැනීමට ඔහු නොහැකි  විය.ඒ සදහා අවශ්‍ය ධනය ද හුරුල්ලේ මහතාට නොතිබුණි.උතුරු මැද පළාත් ආණ්ඩුකාර පදවියෙන් පිදුම් ලද හුරුල්ලේ මහතා මිට වසර 15 කට පෙර එනම් 2009 අප්‍රේල් මස 06 වැනි දින අභාවප්ප්‍රප්ත විය.රජ  රටින් බිහි වූ යෝධයෙකු ලෙස රට දැය සමයට අති විශිෂ්ට සේවයක් කල මෙතුමා සදා සැමරිය යුතුය. 

මැතිදුණි ඔබට නිවන් සුව !!

- අහුන්ගල්ලේ දේ.සු.ද සොයිසා -