(President of Russia Vladimir Putin during an expanded meeting of BRICS leaders during the 16th BRICS summit in Kazan. ©  Sputnik / Stanislav Krasilnikov) 

රුසියානු ජනාධිපති ව්ලැඩිමීර් පුටින් ඊයේ(23) Kazan හි BRICS  සමුළුවේ නායකයින්ගේ රැස්වීමේදී ඓතිහාසික දේශනයක් කරනු ලැබීය. ඔහුගේ දේශනයේදී, BRICS   කණ්ඩායමේ වර්ධනය වන භූමිකාව සහ අපේක්ෂාවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ අතර, බටහිර සම්බාධක සහ ආරක්ෂණවාදී ප්‍රතිපත්ති වලින් ගෝලීය ආර්ථිකයට ඇති අවදානම සම්බන්ධයෙන් අනතුරු ඇඟවීය.

ධාන්‍ය හුවමාරුව සහ නව ආයෝජන වේදිකාවක් පිහිටුවීම ඇතුළුව BRICS රාමුව තුළ රුසියාවේ මුල පිරීම් ද පුටින් අනාවරණය කළේය.

ජනාධිපතිවරයාගේ දේශනයේ ඇති ප්‍රධාන කරුණු පහත පරිදිය.

බහු ධ්‍රැවීය ලෝක අනුපිළිවෙල නිර්මාණය වෙමින් පවතී

ලෝක වෙලඳාම සහ සමස්තයක් ලෙස ගෝලීය ආර්ථිකය සැලකිය යුතු වෙනස්කම් වලට භාජනය වෙමින් පවතින බව රුසියානු ජනාධිපතිවරයා ඹ්ර්‍ඓCS සමුළුවේ විස්තීර්ණ ආකෘතියට අදහස් දක්වමින් පැවසීය. ව්‍යාපාරික ක්‍රියාකාරකම්වල කේන්ද්‍රය ක්‍රමක්‍රමයෙන් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින වෙළෙඳපොළ වෙත මාරු වෙමින් පවතින බව ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය. "මූලික වශයෙන් ගෝලීය දකුණු සහ නැගෙනහිර රටවල් - සහ ස්වභාවිකවම BRICS රටවල් හේතුවෙන් නව වර්ධන රැල්ලක් දියත් කරන බහුධ්‍රැව ආකෘතියක් නිර්මාණය වෙමින් පවතිනවා." පුටින් අවධාරණය කළේය.

BRICS හි ප්‍රමුඛ භූමිකාව

BRICS  ආර්ථිකයන් වගකිව යුතු සාර්ව ආර්ථික හා මූල්‍ය රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති හේතුවෙන් “ප්‍රමාණවත් ස්ථාවරත්වයක්” පෙන්නුම් කරමින් සිටින අතර, මධ්‍ය කාලීනව වේගවත් වර්ධන අනුපාත අපේක්ෂා කරන බවද රුසියානු නායකයා පැවසීය. 2024-2025 වකවානුවේ දී 3.2-3.3% ගෝලීය ආර්ථික වර්ධන අගයට සාපේක්ෂව  BRICS  කණ්ඩායමේ සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධනය 3.8% වනු ඇතැයි පුටින් මූලික ඇස්තමේන්තු උපුටා දක්වමින් පෙන්වා දෙනු ලැබීය.

BRICS  රටවල් ගෝලීය දළ දේශීය නිෂ්පාදනයෙ හි මිලදී ගැනීමේ බල සමානාත්මතාවය (purchasing power parity-PPP) අනුව 2024 වර්ෂය අවසානය වන විට 36.7% ක් වනු ඇති අතර එය තවදුරටත් පුළුල් වනු ඇතැයි පුටින් අනාවැකි පළ කළේය. මේ අතර, බටහිර ආර්ථිකයන්හි ප්‍රමුඛ පෙළේ G7 සමූහය අත්පත් කර ගන්නා  කොටස වන 30% ට වඩා මඳක් වැඩි වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.

“ගෝලීය ආර්ථිකය තුළ ඹ්ර්‍ඓCS හි ප්‍රමුඛ භූමිකාව සඳහා වන ප්‍රවණතාවය ශක්තිමත් වනවා.” යනුවෙන් පුටින් පැවසූවේ  ප්‍රධාන සාධක ලෙස තාක්ෂණික නවෝත්පාදනයන් සමඟ ජනගහන වර්ධනය, ප්‍රාග්ධන සමුච්චය, නාගරීකරණය සහ ශ්‍රම ඵලදායිතාව වැඩි කිරීම යන කාරණා උපුටා දක්වමිනි.

බටහිර ඒකපාර්ශ්වික සම්බාධක සහ ණය බර

සංවර්ධිත රටවල වැඩෙන ණය බර, ඒකපාර්ශ්වික සම්බාධක සහ ආරක්ෂණවාදී ප්‍රතිපත්ති ප්‍රධාන තර්ජන ලෙස සඳහන් කරමින් නව ගෝලීය අර්බුදයක් ඇතිවිය හැකි බවට රුසියානු ජනාධිපතිවරයා අනතුරු ඇඟවීය. “මෙම සාධක ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම සහ විශේෂයෙන් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල කෙරෙන විදේශ ආයෝජන ඛණ්ඩනය කරනු ඇති.” පුටින් පැවසීය.

බොහෝ රටවල ආදායම් සහ ආයතනික ලාභ ඛාදනය කරනු ලබන ඉහළ භාණ්ඩ මිල අස්ථාවරත්වය මෙන්ම උද්ධමනය ඉහළ යාම ද සිදුවන බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේය. පුටින්ගේ අදහස් තුළ උග්‍රවන භූ දේශපාලන ආතතීන් සහ ගෝලීය ආර්ථික ස්ථාවරත්වය කෙරෙහි ඒවායේ බලපෑම පිළිබඳ වන කනස්සල්ල ද ඉස්මතු කළේය.

බලගතු මෙවලමක් ලෙස නව BRICS ආයෝජන වේදිකාව

බ්‍රික්ස් රටවල වර්ධනය වන ආර්ථිකයන්හි විභවයන් සම්පූර්ණයෙන් අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා සාමාජික රටවල් තාක්‍ෂණය, අධ්‍යාපනය, සම්පත්, වෙළෙඳ සහ සැපයුම්, මූල්‍ය සහ රක්‍ෂණ වැනි ක්ෂේත්‍රවල ප්‍රාග්ධන ආයෝජනය බොහෝ වාරයකින් ඉහළ නංවා සහයෝගීතාව තීව්‍ර කළ යුතු බව රුසියානු නායකයා පැවසීය. 

“මේ සම්බන්ධයෙන්, අපි නව BRICS තුළ ආයෝජන වේදිකාවක් නිර්මාණය කිරීමට යෝජනා කරන අතර, එය අපගේ ජාතික ආර්ථිකයට සහාය වීම සඳහා ප්‍රබල මෙවලමක් බවට පත් වනු ඇති අතර ගෝලීය දකුණු හා නැගෙනහිර රටවලට මූල්‍ය සම්පත් ද ලබා දෙනු ඇත,” පුටින් පැවසීය.

ඹ්ර්‍ඓCS මත පදනම් වූ ධාන්‍ය හුවමාරුව

සාමාජිකයින් අතර වෙළඳාම අධික මිල අස්ථාවරත්වයෙන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා රුසියානු නායකයා BRICS කණ්ඩායම තුළ පොදු  ධාන්‍ය හුවමාරුවක් යෝජනා කළේය. BRICS රටවල් “ලෝකයේ විශාලතම ධාන්‍ය, එළවළු සහ ආහරයට ගන්නා තෙල් වල බීජ නිෂ්පාදකයන් අතර” සිටින බව ඔහු සඳහන් කළේය. එවැනි ව්‍යාපාරයක් තෙල්, ගෑස් සහ වටිනා ලෝහ වැනි අනෙකුත් ප්‍රධාන භාණ්ඩ වෙළඳාම් කිරීම සඳහා පුළුල් කළ හැකි බව පුටින් පැවසීය.

පුටින් පවසන පරිදි, සෘණාත්මක බාහිර මැදිහත්වීම්, සමපේක්ෂණ සහ ආහාර නිෂ්පාදනවල කෘතිම හිඟයක් ඇති කිරීමට දරන උත්සාහයන්ගෙන් ජාතික වෙළඳපල ආරක්ෂා කිරීම මෙම මුලපිරීමේ අරමුණයි.

BRICS හි කෘත්‍රිම බුද්ධි සන්ධානය

තාක්‍ෂණය නියාමනය කිරීම සහ එහි නීති විරෝධී යෙදවීම වැළැක්වීම සඳහා BRICS කණ්ඩායම තුළ කෘත්‍රිම බුද්ධි සන්ධානයක් ඇති කිරීමටද පුටින් යෝජනා කළේය. “රුසියාවේ, ව්‍යාපාරික ප්‍රජාව මෙම ක්ෂිත්‍රයේ ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් අනුගමනය කර ඇති අතර, අපගේ BRICS හවුල්කරුවන්ට සහ අනෙකුත් රටවලට ඊට සම්බන්ධ විය හැකියි.” පුටින් සඳහන් කළේය.

වෙනත් යෝජනා

බ්‍රික්ස් රටවල් අතර ප්‍රවාහන සම්බන්ධතාව ඉහළ නැංවීම පිළිබඳව ද අදහස් දැක්වූ ජනාධිපතිවරයා, අන්‍යෝන්‍ය වෙළඳාමේ වර්ධනයට සහ විවිධාංගීකරණයට අමතර අවස්ථා සැලසිය හැකි බව ප්‍රකාශ කළේය.

"ස්ථිර BRICS මනා සංවිධාන වේදිකාවක් පිහිටුවීම, ප්‍රවාහන මාර්ග පිළිබඳ සමාලෝචනයක් සකස් කිරීම, ප්‍රවාහනය සඳහා විද්‍යුත් සන්නිවේදන වේදිකාවක් විවෘත කිරීම සහ ප්‍රතිරක්‍ෂණ සංචිතයක් පිහිටුවීම වැනි පොරොන්දු වූ ව්‍යාපෘති සාකච්ඡා කෙරෙනු ඇත." පුටින් පැවසීය.

රුසියානු ජනාධිපතිවරයාට අනුව ගෝලීය ආර්ථිකය අඩු විමෝචන සංවර්ධන ආකෘති වෙත මාරුවීම සම්බන්ධ ගැටළු ඉතා වැදගත් වේ. දේශගුණය සහ තිරසාර සංවර්ධනය පිළිබඳ BRICS සම්බන්ධතා කණ්ඩායම මෙම කාර්යයට සමීපව සම්බන්ධ වී සිටින අතර තරඟකරුවන් වෙළඳපොළෙන් ඉවත් කිරීම සඳහා දේශගුණික න්‍යාය පත්‍රය භාවිතා කිරීමට සමහර රටවල් දරන උත්සාහයන්ට එරෙහිව දිගටම කටයුතු කරන බව ඔහු පැවසීය. “අපි කාබන් වෙලඳපොලවල් සහ ඹ්ර්‍ඓCS හවුල්කාරිත්වය පිළිබඳ මුලපිරීම් සලකා බලන්නෙමු." පුටින් අවසාන වශයෙන් පැවසීය.

Multipolar world order, leading role of emerging economies, and Western debt: Key takeaways from Putin’s BRICS address