යුක්රේන හමුදා රුසියාවේ කර්ස්ක් න්‍යෂ්ටික බලාගාරයට  පහර දීමට උත්සාහ කළ බව ජනාධිපති ව්ලැඩිමීර් පුටින් කැබිනට් රැස්වීමකදී පැවසීය.

න්‍යෂ්ටික මධ්‍යස්ථානය පිහිටා ඇති කුර්චතොව් නගරයට ළඟා වීමට උත්සාහ කරමින් කියෙව්හමුදා මේ මස මුලදී රුසියාවේ කර්ස්ක් කලාපයට දහස් ගණනක් හමුදා යවා ඇත. මොස්කව් පරිපාලනය ආක්‍රමණය ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති අතර ආක්‍රමණිකයන් පලවා හැරීම සඳහා අතිරේක හමුදා යොදවා ඇත.

“ඊයේ රාත්‍රියේ සතුරා පරමාණු බලාගාරයට පහර දීමට උත්සාහ කළා,” පුටින් ඊයේ(23) පස්වරුවේ පැවැති කැබිනට් රැස්වීමකදී පැවසීය. “ජාත්‍යන්තර පරමාණුක බලශක්ති ඒජන්සියට [IAEA]  තත්වය පිළිබඳව දන්වා තිබෙනවා. ඔවුන් පැමිණ තත්ත්වය තක්සේරු කිරීමට විශේෂඥයින් යැවීමට පොරොන්දු වී තිබෙනවා. ඔවුන් ඇත්තටම එසේ කරනු ඇතැයි මම බලාපොරොත්තු වෙනවා. ” පුටින් වැඩි දුරටත් පැවසුවේය.

යුරෝපයේ විශාලතම න්‍යෂ්ඨික බලාගාරය වන සෆරෝසි හි තිබෙන න්‍යෂ්ඨික බලාගාර IAEA නිළධාරින් නිරීක්ෂකයින් ලෙස කටයුතු කරයි. යුක්රේන හමුදා 2023 ගිම්හානයේදී බලාගාරය අත්පත් කර ගැනීමට උත්සාහ කළ බැවින් IAEA නිළධාරින් මෙලෙස නිරීක්ෂණ මෙහෙයුමෙහි යොදවා තිබුණි. මෙම මස මුලදී, යුක්රේන ඩ්‍රෝන ප්‍රහාරයකින් බලාගාරයේ එක් සිසිලන කුළුණක් ගිනිබත් විය.

ර්‍ඔසටොම් සමාගමේ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී ඇලෙක්සි ලිඛචෙව් IAEA අධ්‍යක්ෂ රෆායෙල් ග්‍රොස්සි  සමඟ බලාගාර දෙකෙහිම තත්ත්වය සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා කර ඇති අතර, තත්වය පෞද්ගලිකව තක්සේරු කිරීම සඳහා කර්ස්ක් වෙත පැමිණෙන ලෙස ඔහුට ආරාධනා කර ඇති බව රුසියානු මාධ්‍ය පවසයි.

ග්‍රොස්සි එම ආරාධනය පිළිගෙන ඇති අතර ලබන සතියේ කර්ස්ක් වෙත යාමට සැලසුම් කරමින් සිටින බව IAEA ප්‍රකාශකයෙකු ඒ එෆ් පී පුවත් සේවය වෙත පවසා තිබේ. ඉන් අනතුරුව, ඔහු කියෙව් වෙත ගොස් යුක්රේන නායක ව්ලැඩිමීර් සෙලෙන්ස්කි සමඟ සාකච්ඡා කරනු ඇත.

ග්‍රෝසිට අනුව, කුප්‍රකට චර්නොබිල් න්‍යෂ්ඨික බලාගාරය හා සමාන ප්‍රතික්‍රියාකාරක ක්‍රියාත්මක කරන බැවින්, කර්ස්ක් න්‍යෂ්ඨික බලාගාරය අසල ඕනෑම සටන් මෙහෙයුම් සම්බන්ධයෙන් IAEA දැඩි සැලකිල්ලක් දක්වනු ලබයි.

“බලාගාරය වටා ආරක්ෂිත ගෝලාකාරයක් නැහැ. තිබෙන්නේ සාමාන්‍ය වහලයක් පමණයි. එයින් අදහස් කරන්නේ ප්‍රතික්‍රියාකාරකයේ හරය ඉතා හොඳින් නිරාවරණය වී ඇති බවයි.” ග්‍රෝසි පැවසීය. කාලතුවක්කු ප්‍රහාරක පරාසය තුළ ස්ථානගතව භට පිරිස් සිටීම “මගේ සහ නියෝජිතායතනයේ ඉමහත් සැලකිල්ලට ලක්වෙනවා” යැයි ඔහු පැවසූවේ කුමන භට පිරිස්ද යන්න සඳහන් නොකරමිනි.

කර්ස්ක් න්‍යෂ්ඨික බලාගාරයට පහර දීම සම්බන්ධයෙන් කියෙව් පරිපාලනයට  දොස් පැවරිය යුතු බව  IAEA කාර්ය මණ්ඩලය හොඳින්ම දැන සිටියද, න්‍යෂ්ටික බලාගාරවලට එල්ල කළ ප්‍රහාරවල අපරාධකරු කිසි විටෙකත් හඳුනා නොගැනීම සම්බන්ධයෙන් මොස්කව් පරිපාලනය  IAEA වෙත නැවත නැවතත් විවේචන එල්ල  කළේය.

පසුගිය සතියේ රුසියානු හමුදා මාධ්‍යවේදියෙකු වන මරත් ඛයිරුල්ලින් වාර්තා කළේ යුක්රේනය කර්ස්ක් හෝ හෝ සෆරෝසි න්‍යෂ්ඨික බලාගාර වෙත ප්‍රහාරකයා හඳුනා ගැනීමට නොහැකි ආකාරයේ ප්‍රහාරයක් සඳහා “අපිරිසිදු බෝම්බයක්” සූදානම් කරමින් සිටින බවයි. මොස්කව් පරිපාලනය කියා සිටියේ තමන් මරත් ගේ වාර්තාව බැරෑරුම් ලෙස සලකන බවත් එවැනි ඕනෑම ප්‍රහාරයකට “දැඩි මිලිටරි හා මිලිටරි-තාක්ෂණික ප්‍රතිප්‍රහාර” මගින් වහාම මුහුණ දෙන බවත් අවධාරණය කළේය.

Ukraine tried to attack Russian nuclear plant – Putin