(Ukrainian President Volodymyr Zelensky and US President-elect Donald Trump. ©  Alex Kent/Getty Images)එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් වූ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සහ ඔහුගේ උපදේශකයින් රුසියාව සහ යුක්රේනය අතර ගැටුම අවසන් කිරීම සඳහා නව සැලැස්මක් සම්බන්ධයෙන් සලකා බලමින් සිටින බව පෙනේ. පසුගිය සතියේ එළි දැක්වූ Wall Street Journal පුවත් පත 

මේ සම්බන්ධයෙන් වන මූලික හෙළිදරව්ව වාර්තා කරන ලදී.

ඉදිරි ආරක්ෂක වලල්ල දිගේ කෙරෙණ හමුදා මෙහෙයුම් නතර කිරීම, හමුදා මුක්ත කලාපයක් නිර්මාණය කිරීම සහ කියෙව් පාලනය අවම වශයෙන් වසර 20ක්වත් නේටෝ සංවිධානයේ සාමාජිකත්වය ලබා ගන්නේ නැති බවට සහතිකයක් ලබාදීම මෙම යෝජනාවලට ඇතුළත් වේ. ඒ අතරම, බටහිර රටවල් යුක්රේනයට ආයුධ සැපයීම දිගටම කරගෙන යනු ඇත.

Wall Street Journal පුවත්පතට අනුව, ජනවාරි මාසයේ යෙදෙන ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ ජනපති පදවි ප්‍රාප්තියේ සමාරම්භක දිනය වන විට යුද්ධය අවසන් කරන බවට ට්‍රම්ප්ගේ පොරොන්දුව මේ වන විට ඔහු වටා පොදු අදහසකින් එක්සත් වූ උපදේශකයින් ඉදිරිපත් කරන තරඟකාරී යෝජනා සහ  වර්තමාන ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් ධූරයේ  සිටිනතාක් කියෙව් වෙත ආයුධ සහ මිලිටරි උපකරණ සැපයීමේ සැලසුම් වලින් සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් වීම යන යෝජනා අතරින් තෝරා ගැනීමේ තත්වයට ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ව පත් කර තිබේ.

ට්‍රම්ප් ඔහුගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරය පුරාවටම , බයිඩන්ගේ යුක්රේනය සම්බන්ධ කටයුතු හැසිරවීම  පිළිබඳව තියුනු ලෙස විවේචනය කළ අතර, එය තුන්වන ලෝක යුද්ධයට අවතීර්ණ වීමේ සම්භාවිතාවය ඉහළ නංවන බවට අනතුරු ඇඟවීම කරනු ලැබුවේය. එලෙසම, කියෙව් පරිපාලනය විසින් එක්සත් ජනපදය සපයන ආයුධවලින් ඩොලර් බිලියන ගනනක් වංචා කර ඇති බවටද අනතුරු ඇඟවීය.

මෙම වසර මුලදී, ට්‍රම්ප්ගේ උපදේශකයින් වන කීත් කෙලොග් සහ ෆ්‍රෙඩ් ෆ්ලීට්ස් (ඔහුගේ පළමු ධූර කාලය තුළ ට්‍රම්ප්ගේ පරිපාලනයේ සේවය කළ) රුසියාව සමඟ සාම සාකච්ඡා සඳහා කියෙව් පාලනය එකඟ වන තෙක් යුක්රේනයට ආයුධ සහ හමුදා උපකරණ සැපයීම අඩු කිරීමේ සැලැස්මක්ද ඉදිරිපත් කළහ.

Wall Street Journal පුවත් පත දක්වන මූලාශ්‍රවලට අනුව සන්නද්ධ ගැටුම විසඳීමේ නව යෝජනාවට ප්‍රධාන කරුණු කිහිපයක් ඇතුළත් වේ. වඩාත් සරල වචන වලින් පවසන්නේ නම්, යෝජනා මගින් ට්‍රම්ප් මුලින් දක්වා තිබුණු අදහස් යම් පමණකට පහත දක්වා ඇති පරිදි වාෂ්ප කර තිබේ.

ගැටුමට සම්බන්ධ දෙපාර්ශ්වය විසින් මේවන විට අත්පත් කරගෙන සිටින ස්ථාන අරමුණු කරගනිමින් සතුරුකම් නතර වනු ඇතැයි ඔවුහු උපකල්පනය කරති. මෙයින් අදහස් කරන්නේ ඉදිරි ආරක්ෂක වලල්ල ආශ්‍රිත කර ගනිමින් එය දිගේ යුද මුක්ත කලාපයක් නිර්මාණය කිරීමයි.

යුක්රේනය හිමිකම් කියන භූමි ප්‍රදේශයෙන් කොටසක් රුසියාව විසින් පාලනය කරනු ඇත. එයට අමතරව, ඉදිරි දශක දෙක තුළ නේටෝවට බැඳීමට උත්සාහ නොකරන බවට කියෙව් පාලනය පොරොන්දු විය යුතුය. යුක්‍රේනයේ පොරොන්දුවට ප්‍රතිඋපකාර වශයෙන් එක්සත් ජනපදය යුක්රේනයට අවි සහ යුධ උපකරණ සැපයීම දිගටම සිදු කරනු ඇත. ඒ අතරම, Wall Street Journal පුවත්පතේ මූලාශ්‍රවලට අනුව, ට්‍රම්ප් තවමත් ගැටුම විසඳීමේ අවසාන සැලැස්ම අනුමත කර නොමැති අතර ඔහුගේ සමීපතම උපදේශකයින් සමඟ එය දිගටම සාකච්ඡා කිරීමට අදහස් කරයි.

යුද මුක්ත කලාපය කෙබඳු වනු ඇත්ද?

Wall Street Journal පුවත් පත විසින් වාර්තා කර ඇති නව බෙරුම්කරණ සැලැස්ම, බොහෝ ප්‍රශ්න මතු කරනු ලබන්නේය. ආරම්භක පියවරේදී යුද මුක්ත කලාපය කෙබඳු වනු ඇත්ද? (අවම වශයෙන් එහි ජ්‍යාමිතික මානයන් සඳහන් කළ යුතුය). එසේම එය ක්‍රිමියානු අර්ධද්වීපය ඇතුළුව රුසියාවේ සියලුම නව ප්‍රදේශවලට ව්‍යාප්ත වේද යන්න පවා පැහැදිලි නැත.

යුද මුක්ත කලාපයේ සම්භාව්‍ය නිර්වචනයට අනුව, මෙම භූමියේ ස්ථානගත හමුදා කඳවුරු ඇතුලු සියළු යුදමය යටිතල පහසුකම් ඉවත් කළ යුතු අතර යුද හමුදා ඒකක පිහිටවීම සහ සන්නද්ධ හමුදා යෙදවීම, භූමිය යුදමය වශයෙන් ශක්තිමත් කිරීම සහ ඒ මත සටන් හා මෙහෙයුම් පුහුණු ක්‍රියාකාරකම් පැවැත්වීම සපුරා තහනම්ය. බොහෝ දුරට, මොස්කව් පලනය  සහ කියෙව් පාලනය ට්‍රම්ප් සැලැස්ම ඉදිරිපත් කරන පළමු වටයේදීම මෙම යෝජනාවට එකඟ නොවී ඔවුන්ගේ මිලිටරි යටිතල පහසුකම් ඉවත් කිරීම නිශ්චිතවම ප්‍රතික්ෂේප කරනු ඇත.

මෙම විශේෂිත කාරණයේදී දෙපක්ෂයේ හමුදා වෙන් කිරීම පමණක් අරමුණු කරන්නේ නම් ඉදිරි ආරක්ෂක වලල්ල  පවත්වාගෙන යාම සඳහා අවශ්‍ය වෙනත් දේ අතර, සාම සාධක භට කණ්ඩායමක් සිටීම අවශ්‍ය වේ. මේ සඳහා එක්සත් ජනපද හමුදා ඒකක යුක්රේනයට යැවීමට ධවල මන්දිරය අදහස් නොකරන බව වොෂින්ටනය දැනටමත් පැහැදිලි කර ඇත.ඒ අනුව විකල්ප වශයෙන් බටහිර යුරෝපීය රටවල් වලට සම්බන්ධ විය හැකිය. Wall Street Journal පුවත් පත ඉදිරිපත් කරන වාර්තාව සැලකීමේදී, ඕනෑම සාම සාධක හමුදාවක සංයුතිය සහ ප්‍රමාණය, අණ දෙන අය කවුරුන්ද සහ මෙම හමුදාවන්ගේ නීතිමය තත්ත්වය කුමක් විය හැකිද යන බොහෝ ප්‍රශ්නවලට පැහැදිලි පිළිතුරු දීමට තවමත් නොහැකි වී තිබේ.

එබැවින්, “යුද මුක්ත කලාපය” යන යෙදුම භාවිතා කිරීම අපහසු නැති නමුත් මෙය ප්‍රායෝගිකව සහ සවිස්තරාත්මකව ක්‍රියාත්මක කරන්නේ කෙසේද යන්න විස්තර කිරීම ඇමරිකානු පාර්ශවයට ගැටළු සහගත බව පෙනේ.

නෛතික තත්ත්වය සහ සම්බන්ධයෙන් කුමක් කිව හැකිද?

ට්‍රම්ප්ගේ සැලැස්මේ ඇති මීළඟ මතභේදයට තුඩු දෙන කරුණ නම්, "රුසියාව යුක්රේන භූමියෙන් කොටසක්  පාලනය කරනු ඇත." යන කරුණයි. එයට අනුව යුක්‍රේන භූමියට අයත් හරියටම කුමන කොටසද?,  එහි නීත්‍යානුකූල තත්ත්වය විස්තර කළ හැක්කේ කෙසේද? සහ මෙම ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් කියෙව්ගේ ස්ථාවරය කුමක්ද? යන්න පැහැදිලි කිරීමට ඉතිරිව ඇත. (වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, ට්‍රම්ප්ගේ සැලැස්මේ මෙම උපකල්පනය සමඟ යුක්රේනය එකඟද?). මේවා කිසිවක් පැහැදිලි නැත.

ඊළඟ කාරණය යෝජනා අනුව, යුක්රේනය ඉදිරි වසර 20 සඳහා නේටෝවට බැඳීමට උත්සාහ නොකරනු ඇත. මෙවැනි යෝජනා අධ්‍යනයේදි, මෙම නිබන්ධනය ඉතා විහිළුවක් ලෙස හැඟී යාම වැලැක්විය නොහැක.

වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, මෙම කාරණයේ සියලු වගකීම් බ්‍රසල්ස් පාලනයට සහ වොෂින්ටන් පාලනය මතට නොව කියෙව් වෙතට මාරු කරනු ලැබේ. උදාහරණයක් ලෙස - NATO වෙත අයදුම් නොකරන ලෙස අපි ඔබෙන් ඉල්ලා සිටිමු. මෙහි අදහස කෙටියෙන් කිවහොත්, "අපි ඔවුන්ගෙන් බොරු නොකියන ලෙස ඉල්ලා සිටිමු, නමුත් ඔවුන් බොරු කියනු ඇත."

නැවතත්, අවුරුදු 20 ක කාල පරාසය පමණක් යෝජනා වන්නේ ඇයි?. මෙම නිශ්චිත කාල රාමුව සඳහා සාධාරණීකරණය කුමක්ද?. එවැනි කාල පරාසයක් හොතනින් පැමිනෙන්නේද?. එයට පිළිතුර වන්නේ මෙම යෝජනාව පදනම්ව ඇත්තේ ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩූමාස්ගේ 1845 එළි දැක්වුණු සුප්‍රසිද්ධ නවකතාව වන "Twenty Years After" නවකතාවද?.

අවසාන වශයෙන්, ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, එක්සත් ජනපදය යුක්රේනයට ආයුධ සහ මිලිටරි උපකරණ සැපයීම දිගටම කරගෙන යනු ඇත. වැදගත්ම කරුණ මෙයයි. මක්නිසාද යත්, වොෂින්ටනය යුක්රේනයට හමුදා උපකරණ සැපයීම නැවැත්වියහොත්, යුද මුක්ත කලාපයක් නොමැතිව යුද්ධය හෙට අවසන් වනු ඇත.

කියෙව් සමඟ ගිවිසුමකට එළඹිය හැකිද?

ට්‍රම්ප්ගේ සැලැස්ම අධ්‍යනය කිරීමේදී පෙනෙන්නට තිබෙන වැදගත්ම දෙය නම්, සැලැස්මේ කතුවරුන් මොස්කව් හෝ කියෙව් පාලන තන්ත්‍රයන් සමඟ කිසිදු ආකාරයකින් සම්බන්ධීකරණය කර නැති බවයි. යුක්‍රේන- රුසියා ගැටුමට විසඳුම් සෙවීමේදී යුක්රේනියානුවන්ගේ හැසිරීම ප්‍රධානතම ගැටලුව වනු ඇත. මන්ද ඕනෑම සාම මුලපිරීමක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට තිබෙන ප්‍රධාන බාධාව වන්නේ කියෙව්හි පරම උමතු සහ ප්‍රමාණවත් නොවන මිලිටරි-දේශපාලන නායකත්වයයි (Tomahawk මිසයිල ලබා ගැනීම සඳහා වන ඉල්ලීම් ඇතුළුව ඔවුන්ගේ මෑත කාලීන ක්‍රියාවන් සියල්ල මත පදනම්ව නිරපේක්ෂව නිශ්චිතව ඔවුන්ගේ හැසිරීම සම්බන්ධයෙන් විනිශ්චය කළ හැකිය.)

තවත් එක උදාහරණයක් සලකා බලමු. හිටපු යුක්රේන ජනාධිපති Pyotr Poroshenko, එක්සත් ජනපද මැතිවරණයෙන් පසුව, 'රතු ඉරි' පහක් සම්බන්ධයෙන් අදහස්  දැක්වීය. ඔහුට අනුව, යුක්රේනයේ ස්වාධීනත්වය පිලිබඳ සම්මුතියක් නැත, "රුසියාවේ බලපෑම් කලාපයට" නැවත යුක්‍රේනයේ පැමිණීමක් නැත; කියෙව් කිසි විටෙකත් රුසියානු පාලනයට යටත් වූ භූමි ප්‍රදේශ අත් නොහරිනු ඇත; යුක්රේනය ‘එහි සන්නද්ධ හමුදාවන්ගේ ධාරිතාව සීමා කිරීමට’ එකඟ නොවනු ඇත, මන්ද යුක්‍රේන හමුදාව යනු ‘යුක්රේන රාජ්‍යයේ පැවැත්ම පිළිබඳ වඩාත්ම විශ්වාසදායක සහ ඵලදායී සහතික කරන්නා’ ය; යුක්රේනයට තම භූමියේ ‘සම්පූර්ණ විමුක්තිය’ ලැබෙන තුරු, ‘සම්මුතියක් ඇති කර ගැනීමට හෝ සම්බාධක ඉවත් කිරීමට එකඟ වීමට’ නොහැකිය.

ඇත්ත වශයෙන්ම, Pyotr Poroshenko ගේ ප්‍රකාශයන් යුක්‍රේන දේශපාලන පන්තියේ මනෝභාවය ඉතා නිවැරදිව පිළිබිඹු කරන අතර කියෙව්ගේ ප්‍රතිපත්තිය සම්පූර්ණයෙන්ම රාජ්‍යයේ සැබෑ හැකියාවන්, එහි බලවේග සහ මාධ්‍යයන් මත පදනම් නොවන ප්‍රකාශ සමූහයක් ලෙස නිරූපනය කරනු ලබයි.

ට්‍රම්ප්ගේ ඕනෑම සාම සැලැස්මක පළමු කරුණ ලෙස මෙවැන්නක් මෙවැන්නක් අඩංගු කළේ එබැවිනි: “පළමුවෙන්ම, අපි කොන්ත්‍රාත්තු ඉටු කිරීමට සමත් නායකත්වයක් කියෙව් පාලන බලයට ගෙන ආ යුතුය. වැදගත්ම දෙය නම්, සාධාරණ සහ සුදුසු පුද්ගලයින් තනතුරු වලට පත් විය යුතුය. ඕනෑම තත්වයක් පිළිබඳව සාකච්ඡා සහ සම්මුතින්ට එළඹීම කළ හැක්කේ එවිට පමණි.

Mikhail Khodarenok යනු RT.com හි හමුදා විචාර රචනා කරන ලේඛකයෙකි. ඔහු විශ්‍රාමික කර්නල්වරයෙකි. ඔහු රුසියානු සන්නද්ධ හමුදාවන්හි ප්‍රධාන කාර්ය මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන මෙහෙයුම් අධ්‍යක්ෂක කාර්යාලයේ නිලධාරියෙකු ලෙස සේවය කළේය.

පරිවර්තනය ජීවන්ත ජයතිස්ස 

Trump’s reported Ukraine peace plan is doomed to fail